Lopend Vuur: koningspaar in het Witte Huis

Het nieuws

Het bezoek van het Nederlandse koningspaar bij president Obama duurde langer dan verwacht.

Wat opvalt

Media melden niet dat de Amerikanen de verwachtingen altijd laag houden
4 juli 2009
ANP
”Langer dan voorzien’

Barack Obama is een half jaar president als premier Jan Peter Balkenende op bezoek komt in het Oval Office. Het ANP meldt dat het gesprek, waarvoor een uur was ingepland, ‘langer duurde dan was voorzien’.

11 september 2009
ANP, NRC
‘Obama kwam toevallig langs’

Willem-Alexander en Máxima, dan nog kroonprins en -prinses, vliegen twee maanden later naar Washington. ‘Oorspronkelijk ging het om een kopje thee met first lady Michelle, maar president Obama schoof zelf ook aan’, schrijft NRC. Ook het ANP meldt dat de president onverwacht langskwam.

23 november 2009
AD
‘Verwacht niet te veel’

‘De verwachtingen mogen niet te hoog zijn’, schrijven Frank Hendrickx en Hans van Soest in AD aan de vooravond van een bezoek van premier Rutte aan het Witte Huis. Zij leggen uit dat dit soort bezoeken voor de Amerikanen lopendebandwerk zijn en zien een patroon: ‘Als de Nederlandse gasten drie kwartier krijgen, zal vooraf worden gezegd dat Obama een half uur heeft. Na afloop kan dan gezegd worden dat het gesprek zó goed verliep dat het zelfs een kwartier is uitgelopen.’

29 november 2011
Nieuwsuur
‘Langer dan verwacht’

‘Het heeft langer geduurd dan verwacht’, zegt correspondent Tom Kleijn in Nieuwsuur na het bezoek van Rutte. ‘Men hoopte op 30 à 45 minuten met de president. Het werden er 50.’ Hij verklaart dat uit het grote aantal onderwerpen dat werd besproken.

1 juni 2015, 07.36 uur
De Telegraaf
‘Het liep uit’

Maandagochtend bericht De Telegraaf over het aankomende bezoek. ‘Elf uur worden ze hier verwacht’, zegt correspondent Pieter Klein Beernink in een video. ‘Hopelijk zijn ze op tijd, want ze hebben precies een half uur.’ Hoe komt hij aan die tijdsaanduiding? ‘Ik hoorde ter plekke dat het gesprek achter gesloten deuren ongeveer een kwartier zou duren en dat vervolgens de pers zo’n 10 minuten binnen zou zijn’, zegt hij achteraf. In de krant schrijft hij dinsdag: ‘Obama had een kwartier uitgetrokken. Maar hij liet het rustig uitlopen. Na ruim 20 minuten stormde de pers door de tuindeuren het heilige der heilige in het Witte Huis binnen.’

1 juni 2015, 17.14-18.58 uur
ANP, ANP BuzzR
‘Meer tijd’

Persbureau ANP meldt de aankomst van het paar bij het Witte Huis en schrijft in dit bericht: ‘Ze krijgen 15 minuten voor het gesprek.’ Na afloop volgt: ‘Ze kregen een half uurtje.’ Het persbureau meldt niet dat dit meer is dan gepland.

BuzzR, de royaltyberichtenservice van het ANP, doet dat later die avond wel. ‘Obama trekt meer tijd uit voor koningspaar’, luidt de kop van het bericht. ‘Koning Willem-Alexander en koningin Máxima kregen maandag uiteindelijk een kwartiertje langer bij president Barack Obama dan in het officiele draaiboek van het Witte Huis stond aangegeven.’ Het ANP wil niet meewerken aan deze rubriek.

In de Volkskrant staat de volgende ochtend een bewerkte versie van het tweede ANP-bericht: ‘Ze kregen een half uur.’ Amerika-correspondent Arie Elshout stuurt desgevraagd de persmededeling van de Rijksvoorlichtingsdienst over het bezoek. Daarin staat: de ontvangst is van 11.00 tot 11.35 uur. ‘Toen ik het BuzzR-bericht las, dacht ik: dat is de bekende truc. Het lijkt erop dat iemand er na afloop een positieve spin aan heeft gegeven.’

1 juni 2015, 19.30 uur
RTL Nieuws
‘Melden niet waard’

Volgens de avonduitzending van het RTL Nieuws duurde het bezoek van het koningspaar ‘ruim een half uur’. Dat wordt niet toegelicht. Royaltyverslaggever Antoin Peeters was ter plaatse. ‘Ik had niet het idee dat ze erg van het schema afweken’, zegt hij. ‘Het zou een half uur duren. Als dat een uur was geworden, dan wordt het substantieel om te melden. Dat was niet zo.’ Volgens hem lopen bezoeken meestal niet lang uit. ‘Ook de koning heeft een strakke planning.’

1 juni 2015, 17:39 uur
NOS Achtuurjournaal, Nieuwsuur
Twee bronnen

Het NOS Achtuurjournaal opent vergelijkbaar: ‘Voor een gesprek van een half uur met president Obama zijn koning Willem-Alexander en koningin Máxima welkom op het Witte Huis’. In Nieuwsuur (ook NOS) wordt later die avond wat anders gezegd. ‘Voor het gesprek staat een kwartier in de agenda van de president, maar het wordt een half uur.’

Hoe valt die discrepantie te verklaren? ‘Onze mensen ter plekke in Washington wisten steeds dat er een half uur gepland was voor de ontmoeting’, zegt Giselle van Cann, plaatsvervangend hoofdredacteur NOS Nieuws. ‘Aan het einde van de middag werd in Hilversum een internetbericht gemaakt, onder meer gebaseerd op het ANP, dat er een kwartier in de agenda’s stond. Na een telefoontje van bureau Washington naar Hilversum is dat gecorrigeerd. Die correctie heeft de redacteur die het item voor Nieuwsuur maakte niet bereikt; hij baseerde zich op het ANP.’

2 juni 2015
NRC Handelsblad
‘Extra lang gesprek’

In NRC Handelsblad schrijft Kees Versteegh, die ter plaatse was, de volgende ochtend: ‘De Amerikanen hadden de koning en zijn vrouw geen staatsbezoek gegund – Willem-Alexander kwam via een zijdeur van de West Wing het Witte Huis binnen. Toch hadden de autoriteiten in Washington het nodige gedaan om het koningspaar tegemoet te komen. Het gesprek duurde 10 minuten langer dan het kwartiertje dat aanvankelijk in het vooruitzicht was gesteld.’

Versteegh zegt dat hij is afgegaan op wat de ambtenaren van het State Department zeiden. ‘Ik heb het ze maandagmorgen twee keer gevraagd omdat ik 15 minuten reuze kort vond voor de ontmoeting met de koning, en het bovendien in tegenspraak was met wat de RVD eerder had meegedeeld. Twee keer noemden ze echter dat kwartier.’ Omdat de gastheer het schema bepaalt, heeft hij hun informatie als leidraad genomen. ‘Zij beschikken over de meest recente informatie.’