In de aanloop naar de Europese verkiezingen op 22 mei spreken de lijsttrekkers zich uit. Als eerste: Anja Hazekamp (Partij voor de Dieren).
Haar hele leven is Anja Hazekamp al dierenbeschermer. Ze werkte voor organisaties als de zeehondencrèche en is nog steeds actief voor Stichting AAP, maar was het beu om alleen ‘af en toe een kopje thee te drinken’ met de machthebbers. Sinds 2007 is ze Statenlid in Groningen. Haalt de Partij voor de Dieren ditmaal een zetel in het Europees Parlement, dan maakt ze de stap naar Brussel.
Waarom moeten we op u gaan stemmen?
‘Wij komen als enige op voor lange-termijnbelangen. Dat staat haaks op wat andere partijen doen. Zij focussen op het economisch belang, op de korte termijn.’
Met welke persoonlijke eigenschappen gaat u het verschil maken in Brussel?
‘Vasthoudendheid. Ik ga net zo lang door tot er iets verandert. Het onrecht dat wij onze hele planeet aandoen is zó groot, daar kan en wil ik niet achteloos aan voorbij gaan.’
Stel, de Partij voor de Dieren heeft morgen een meerderheid in het Europees Parlement. Wat is het eerste dat u verandert?
‘De landbouwsubsidies. Dat gaat niet alleen over de inkomenssteun voor boeren. Er wordt bijvoorbeeld ook reclame van gefinancierd voor de plofkip. In het Verdrag van Lissabon staat dat productieverhoging het uitgangspunt is. Daar moeten we vanaf. Oneindige groei promoten op een planeet met eindige grondstoffen: dat gaat gewoon mis.’
Een einde aan de productieverhoging? De wereldbevolking groeit en we zullen toch moeten eten.
‘De productie van dierlijke eiwitten is erg inefficiënt. De vee-industrie legt een enorm beslag op hulpbronnen. Plantaardige voeding is al een heel grote verbetering, maar ook in de akkerbouw moet het een en ander aangepast worden. Kijk bijvoorbeeld naar genetische modificatie en gifverbruik.’
Hoe strikt bent u zelf in wat u eet?
‘Ik eet geen vlees- en visproducten en ook geen eieren, maar ik ben niet 100 procent veganist. Zeker als je veel van huis bent, is dat soms ingewikkeld. Het zou mooi zijn als het makkelijker werd om de keuze te maken. Consumenten moeten via het etiket heldere informatie krijgen over de producten die ze kopen. Het is niet altijd in één oogopslag duidelijk waar dierlijke producten in zitten.’
Veel mensen vinden de Partij voor de Dieren lachwekkend. Loopt u met deze naam geen kiezers mis?
‘Nee. Eigenlijk horen we deze geluiden vooral van mensen die toch niet van plan waren op ons te stemmen. Het is juist goed dat er een naam is die prikkelt. We willen de wereld veranderen. Zolang er mensen zijn die dat belachelijk vinden, zijn we nodig.’
Bent u wel een serieuze speler in de politiek?
‘Ja, kennelijk wel. Zeker op de thema’s waar we op focussen zijn wij de aanjager voor andere partijen. Vaak denken mensen in eerste instantie: nou, dat is wel een heel gek idee. Vervolgens zie je dat andere partijen onze moties overnemen. Ook in Brussel zullen wij de haas in de marathon zijn.’
Waarom gaat het nu wel lukken om in het Europees Parlement te komen?
‘We zaten er de vorige keer heel dichtbij en je ziet een duidelijke groei. Bij de gemeenteraadsverkiezingen deden we in twaalf gemeenten mee, twee keer zo veel als in 2010. Overal haalden we een zetel.’
Uw drie niet-Europese ‘lijstduwers’ mogen van de Kiesraad niet op de lijst staan omdat een sticker in hun paspoort ontbrak. Waarom zet u zoveel bekende mensen op de lijst?
‘Door lijstduwers trek je de aandacht. Het is natuurlijk fantastisch dat een Nobelprijswinnaar als de auteur Coetzee onze partij steunt, al geloof ik niet dat hij de ambitie heeft om in het europarlement te komen. Het is puur om te laten zien dat in binnen- én buitenland mensen onze waarden, waarbij we de belangen van de zwakkeren willen beschermen tegen het recht van de sterkste, onderschrijven.’
Eén zetel is niet veel in een parlement met 751 zetels. Waarom niet de krachten bundelen met vergelijkbare partijen?
‘Er doen partijen voor dieren uit zeven landen mee aan deze verkiezingen: naast Nederland zijn dat Zweden, Spanje, Portugal, Engeland, Duitsland en Cyprus. Daar hebben we regelmatig contact mee. Geen van hen zit in het Europees Parlement. Als alle landen nu minstens één zetel halen, is samenwerken zeker een optie.’
Welke wijziging van het Europees Verdrag bepleit u?
‘Als je als lidstaat wreedheden tegen dieren wilt verbieden, maakt het Verdrag van Lissabon dat in sommige gevallen onmogelijk. Er wordt in het Verdrag gezegd: dieren zijn wezens met bewustzijn en gevoel, daar moet je voldoende rekening mee houden, behálve wanneer het gaat om culturele en religieuze tradities. Dat maakt het vaak moeilijk om misstanden aan te pakken, zoals stierenvechten en de jacht op trekvogels.’
Als u echt zaken wilt beïnvloeden in de EU, kunt u dan niet beter gaan lobbyen in Brussel voor een dieren- of milieuorganisatie?
‘Het is moeilijk om tegen de enorme lobby van multinationals op te boksen. Als dieren- of natuurbeschermer mag je tien minuten op de koffie komen, er wordt even geluisterd en vervolgens sta je weer maanden aan de zijlijn. Als je in het europarlement zit, kun je voortdurend zaken aankaarten.’
Er leven nog steeds Europese burgers in armoede. Moet de politiek zich daar niet eerst zorgen om maken?
‘Hoe we met dieren omgaan, heeft ook gevolgen voor mensen. De intensieve veehouderij leidt tot watertekorten en ontbossing, en maakt dat het grootste deel van onze graanvoorraad in magen van koeien verdwijnt. Als het productiesysteem zoals we dat kennen duurzamer en diervriendelijker wordt, en meer wordt gericht op plantaardige voeding, los je daarmee een hoop andere problemen op. De wereld biedt genoeg voor ieders behoefte, maar niet voor ieders hebzucht.’
PASPOORT
Geboren Vlagtwedde, 1968
Kennen we nog van ‘Mijn aantreden als Kamerlid in 2012. (Zij verving Marianne Thieme tijdens haar zwangerschapsverlof). Er zat toen een pluchen muisje op mijn schouder.’
Motto ‘Houd vast aan je idealen.’
Blunder ‘Ik bega nooit blunders [lacht]. Nee, misschien moet je dat een ander vragen. Ik maak ongetwijfeld fouten, maar of die nou zijn te omschrijven als blunders…’ Even later sms’t ze ‘Biechten bij een journalist was grootste blunder, dus dat doe ik niet meer. ;)’
Droom ‘Een wereld waarin mensen en dieren in vrijheid naast elkaar kunnen leven.’